ผู้บริหารต้องทำแบบไหนจึงจะเป็นโรงเรียนคุณธรรม

การบริหารปกครองโรงเรียนคุณธรรม (Moral School Governace) เป็นประเด็นพื้นฐานของการเกิดคุณธรรมของนักเรียน และครู

นักเรียนคุณธรรม เกิดจากครูคุณธรรม แต่ครูคุณธรรมจะเกิดขึ้น เพราะโรงเรียนที่มีการบริหารงานเชิงคุณธรรม ของผู้บริหารโรงเรียน

ผู้อำนวยการบริหารงานตามระเบียบราชการ หรือระเบียบโรงเรียน ไม่เพียงพอที่จะสนับสนุน ครูคุณคุณธรรม และแน่นอนว่าหากคุณครูคุณธรรมไม่เกิดขึ้นในโรงเรียน นักเรียนคุณธรรม (เก่ง ดี มีความสุข) ก็จะไม่เกิดขึ้น

ต้องทำความเข้าใจก่อนว่าการบริหารงานตามระเบียบไม่ใช่สิ่งผิด และมีข้อดีที่ช่วยกำกับพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ แต่การบริหารโดยเน้นใช้ระเบียบและความสัมพันธ์เชิงอำนาจ คือ คำสั่ง เป็นหลัก ก็ไม่ได้รับประกันว่าจะทำให้คุณครูสามารถแสดงพฤติกรรมที่ระเบิดจากภายใน อยากทำดี ด้วยใจ ซึ่งเป็นคุณลักษณะของครูคุณธรรม

ผู้อำนวยการโรงเรียน อาจพิจารณาหลักบริหารปกครองโรงเรียนคุณธรรม FSCC governance model จากแนวคิดของ ดร.นิรัตน์ เพชรรัตน์และคณะ ตลอดจนแนวปฏิบัติที่ดีจากสมัชชาคุณธรรมแห่งชาติ โรงเรียนที่มีคุณธรรมจะมีการบริหารลักษณะนี้ 1. Fair ยุติธรรม 2. Share มีส่วนร่วมแบ่งปัน 3. Care ให้รักและดูแล 4. Clear ชัดเจนเป้าหมายและวิธีการ

ยุติธรรม(fair): การดูแลบุคลากรทั้งหมด ด้วยกระจายภาระงาน เงิน และโอกาสอย่างเป็นธรรม เพื่อสร้างระบบแห่งศรัทธา คนทำดีต้องได้ดี

มีส่วนร่วมแบ่งปัน(share): การบริหารที่สร้างความรู้สึกเป็นเจ้าของร่วมกัน ให้ครู นักเรียน ผู้ปกครอง ได้มีส่วนร่วม คิด แนะนำ ตัดสินใจ ร่วมทำ และร่วมภาคภูมิใจใจ แบ่งปันความรู้สึกของการลงเรือลำเดียวกัน ให้เกียรติ

ให้รักและดูแล(care): การบริหารด้วยความเข้าอกเข้าใจ ใจเขาใจเรา เมตตาและอภัย หยิบยื่นไมตรี และความช่วยเหลือ สร้างวัฒนธรรมโรงเรียนที่ดูแลกันทั้งครูและนักเรียน

ชัดเจนเป้าหมายและวิธีการ (clear): สื่อสารให้ครูและนักเรียน เข้าใจภาพปลายทางของโรงเรียนที่อยากเป็น ภาพสำเร็จงานที่ต้องการบรรลุเป้าหมาย ขั้นตอนวิธีการที่จะเดินไปถึงให้ตรงกัน ไม่บริหารแบบคิดไปทำไป และเปลี่ยนแปลงเป้าหมายตลอดจนเส้นทาง เพื่อให้ทั้งครูและนักเรียน ทราบและปรับบทบาทได้เหมาะสม มีชีวิตอย่างมีเป้าหมาย ร่วมสนับสนุนกิจกรรมโรงเรียนได้อย่างถูกต้อง

FSCC governance model อาจไม่ได้เขียนไว้ในเกณฑ์มาตรฐานโรงเรียนคุณธรรม แต่เป็นระบบกลไกเบื้องหลัง ของพื้นที่ปลอดภัย พื้นที่สร้างพลังใจ และความสุขของสมาชิกโรงเรียน

ความเก่ง ความดี ความสุข เป็นคุณสมบัติที่เป็นองค์รวม ย่อมเติบโตบนพื้นที่ แห่งความยุติธรรม แบ่งปันและมีรัก

เราอยากไปโรงเรียนด้วยพลังจากภายใน เพราะโรงเรียนมีรัก ไม่ใช่เพราะมีเรียนและมีงาน